Η Ρεοκαρδιογραφία ή Impedance Cardiography (ICG) είναι μια μη επεμβατική διαγνωστική τεχνική που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της αιμοδυναμικής λειτουργίας της καρδιάς. Βασίζεται στη μέτρηση των μεταβολών της ηλεκτρικής εμπέδησης (impedance) στο θωρακικό τοίχωμα, οι οποίες προκαλούνται από τη ροή του αίματος μέσα στα μεγάλα αγγεία και την καρδιά.
🔬 Πώς λειτουργεί η Ρεοκαρδιογραφία;
-
Τοποθετούνται ηλεκτρόδια στο θώρακα του ασθενούς (συνήθως 8 – 4 για μέτρηση ρεύματος και 4 για ανίχνευση της τάσης).
-
Χορηγείται ένα ασθενές, υψηλής συχνότητας ρεύμα (συνήθως 100 kHz).
-
Μετρούνται οι μεταβολές της ηλεκτρικής εμπέδησης που αντιστοιχούν στις μεταβολές του όγκου αίματος κατά τη διάρκεια του καρδιακού κύκλου.
-
Από αυτές τις μεταβολές υπολογίζονται αιμοδυναμικές παράμετροι.
📊 Ποιες παράμετροι μπορούν να μετρηθούν;
-
Καρδιακή παροχή (Cardiac Output - CO)
-
Όγκος παλμού (Stroke Volume - SV)
-
Συστηματική αγγειακή αντίσταση (Systemic Vascular Resistance - SVR)
-
Δείκτης συστολικής ικανότητας (Contractility Index)
-
Προφόρτιση και μεταφόρτιση
🩺 Χρήση στην Καθημερινή Καρδιολογική Πράξη
Η ρεοκαρδιογραφία βρίσκει εφαρμογές σε πολλές κλινικές καταστάσεις:
✅ Παρακολούθηση Ασθενών με Καρδιακή Ανεπάρκεια
-
Εκτίμηση απόκρισης σε θεραπεία (διουρητικά, αγγειοδιασταλτικά, inotropes).
-
Κατ’ οίκον παρακολούθηση ασθενών (σε ορισμένες χώρες).
✅ Αξιολόγηση της Αρτηριακής Πίεσης και του Κινδύνου Καρδιαγγειακών Συμβαμάτων
-
Σε περιπτώσεις ανθεκτικής υπέρτασης.
-
Εκτίμηση αποτελεσματικότητας αντιυπερτασικής αγωγής.
✅ Προεγχειρητική Αξιολόγηση
-
Εκτίμηση της καρδιακής λειτουργίας πριν από μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις.
✅ Στρες ή Δοκιμασία Κόπωσης
-
Χρήσιμη για συμπληρωματική αξιολόγηση της αιμοδυναμικής ανταπόκρισης.
✅ Σε εγκυμοσύνη
-
Παρακολούθηση καρδιακής λειτουργίας σε περιπτώσεις προεκλαμψίας ή καρδιοπάθειας κύησης.
🎯 Πλεονεκτήματα
-
Μη επεμβατική
-
Δεν απαιτεί ιονίζουσα ακτινοβολία
-
Φθηνή και γρήγορη
-
Επαναλήψιμη και κατάλληλη για δυναμική παρακολούθηση
⚠️ Περιορισμοί
-
Μειωμένη ακρίβεια σε ασθενείς με:
-
σημαντική παχυσαρκία
-
πνευμονικό οίδημα
-
αρρυθμίες
-
εμφυτεύματα (π.χ. βηματοδότες)
-
-
Ανάγκη σωστής τοποθέτησης των ηλεκτροδίων
✅ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ
1. Καρδιακή Ανεπάρκεια - Δυναμική Παρακολούθηση Ασθενούς
Ασθενής: 75 ετών, με γνωστή καρδιακή ανεπάρκεια με μειωμένο κλάσμα εξώθησης (EF: 35%).
Κλινικό ερώτημα: Ανταποκρίνεται στη διουρητική θεραπεία;
Προσέγγιση με Ρεοκαρδιογραφία:
-
Έλεγχος καρδιακής παροχής (CO), SVR και δείκτη συστολικής ικανότητας.
-
Μετά από αύξηση της φουροσεμίδης:
-
↘️ μείωση της συστηματικής αγγειακής αντίστασης
-
↗️ αύξηση της καρδιακής παροχής → θετική ανταπόκριση
-
🟢 Οφέλη: Μη επεμβατική παρακολούθηση, δυνατότητα καθημερινών μετρήσεων.
2. 🩸 Ανθεκτική Υπέρταση - Προσαρμογή Θεραπείας
Ασθενής: 60 ετών, με αρρύθμιστη αρτηριακή πίεση παρά τη λήψη 3 αντιυπερτασικών.
Ερώτημα: Πρόκειται για υπερδυναμική κυκλοφορία ή αυξημένη αντίσταση;
Ευρήματα ICG:
-
Καρδιακή παροχή: Υψηλή
-
SVR: Χαμηλή
→ Επιλογή β-αποκλειστή ή διλτιαζέμης για μείωση της καρδιακής εξόδου, αντί αυξημένων διουρητικών.
🟢 Οφέλη: Στοχευμένη φαρμακευτική παρέμβαση, αποφυγή υπερθεραπείας.
3. 🤰 Προεκλαμψία σε Κύηση
Ασθενής: Έγκυος 32 εβδομάδων με υπέρταση, οιδήματα, αύξηση πρωτεϊνουρίας.
Χρήση ICG:
-
Εκτίμηση αιμοδυναμικών παραμέτρων χωρίς ακτινοβολία ή stress.
-
Παρακολούθηση της καρδιακής παροχής και της αντίστασης για έλεγχο υπερφόρτωσης.
4: Καρδιακή Ανεπάρκεια με Χαμηλό Κλάσμα Εξώθησης (HFrEF)
Ασθενής: Άνδρας 68 ετών με γνωστή καρδιακή ανεπάρκεια (EF 30%) και δύσπνοια τάξεως NYHA III.
Πρόβλημα: Μη σαφής ανταπόκριση σε αγωγή με διουρητικά.
Χρήση ICG:
-
Καταγράφηκε χαμηλός όγκος παλμού (SV) και μειωμένη καρδιακή παροχή.
-
Υψηλή συστηματική αγγειακή αντίσταση (SVR) → υποδηλώνει αυξημένη μεταφόρτιση.
Απόφαση: Προστέθηκε αγγειοδιασταλτικό (π.χ. υδραλαζίνη). Μετά από 1 εβδομάδα, βελτιώθηκε η αιμοδυναμική εικόνα και τα συμπτώματα.
5: 🩸 Ανθεκτική Υπέρταση
Ασθενής: Γυναίκα 55 ετών με υπέρταση παρά αγωγή με 3 φάρμακα.
Χρήση ICG:
-
Κανονικός όγκος παλμού και καρδιακή παροχή.
-
Υψηλή SVR → η υπέρταση είναι κυρίως "αγγειοκινητικής προέλευσης".
Απόφαση: Τροποποιήθηκε αγωγή προσθέτοντας αγγειοδιασταλτικό, όχι β-αποκλειστή. Η πίεση ρυθμίστηκε χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες.
⚖️ Συγκριτική Ανάλυση: Ρεοκαρδιογραφία vs Άλλες Μέθοδοι
| Παράμετρος | Ρεοκαρδιογραφία (ICG) | Echo Doppler | Swan-Ganz (καθετήρας) |
|---|---|---|---|
| Επεμβατικότητα | ❌ Μη επεμβατική | ❌ Μη επεμβατική | ✅ Επεμβατική |
| Χρήση στο ιατρείο / κλινική | ✅ Ναι | ✅ Ναι | ❌ Μόνο ΜΕΘ / Χειρουργείο |
| Ακρίβεια σε CO / SVR | Μέτρια – Καλή | Καλή (ιδίως σε έμπειρα χέρια) | Υψηλή |
| Χρόνος εκτέλεσης | 3-5 λεπτά | 10-30 λεπτά | >30 λεπτά (και με κινδύνους) |
| Επανάληψη σε βάθος χρόνου | ✅ Πολύ εύκολα | ✅ Ναι | ❌ Όχι εύκολα |
| Κόστος | Χαμηλό | Μέσο | Υψηλό |
✅ Κατάλληλη για:
-
Ιατρεία / Καρδιολογικές κλινικές
-
Παρακολούθηση καρδιοπαθών σε εξωνοσοκομειακή βάση
-
Προσαρμογή φαρμακευτικής αγωγής βάσει αιμοδυναμικών δεδομένων