ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ

Νικόλαος Γ. Γιαννόπουλος MD PhD

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ

Διδάκτωρ Ιατρικής ΕΚΠΑ - Prof. member ESC

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Κλινική Καρδιολογία

·         Καρδιολογικές παθήσεις ενηλίκων και παίδων

·         Επείγουσα Καρδιολογία

Προληπτική Καρδιολογία

·         Ιατρείο Ειδικών Παραγόντων Καρδιαγγειακού Κινδύνου

·         Προαθλητικός Έλεγχος – Έκδοση Βεβαιώσεων

·         Καρδιολογική Εκτίμηση Ανδρών με Στυτική Δυσλειτουργία

·         Καρδιολογικός Έλεγχος Ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη

·         Καρδιολογική Παρακολούθηση Ασθενών Υπό Χημειοθεραπεία

·         Καρδιολογικός Έλεγχος μετά από COVID-19

---

Διαγνωστική Καρδιολογία

Εργαστηριακός Έλεγχος

Εργαστήριο Υπερήχων Καρδιάς και Αγγείων

·         Triplex Καρδιάς, Αορτής και Μεγάλων Αγγείων

·         Νεότερες Υπερηχογραφικές Τεχνικές

Μη Επεμβατικό Ηλεκτροφυσιολογικό Εργαστήριο

·         Αναίμακτη Διερεύνηση Αρρυθμιών

·         Έλεγχος Συμπαθητικού Συστήματος και Καρδιακού Stress μέσω Ανάλυσης Μεταβλητότητας της Καρδιακής Συχνότητας (HRV)

·         Holter Ηλεκτροκαρδιογραφήματος 24ωρου

Αντιυπερτασικό Εργαστήριο

·         Εξατομικευμένη Διερεύνηση και Θεραπεία Υπέρτασης με Αναίμακτη Αιμοδυναμική Μελέτη (Impedance Cardiography - ICG)

·         Holter Πιέσεως 24ωρου

Εργαστήριο Ελέγχου Απνοιών Ύπνου

·         Μελέτη Απνοιών κατά τον Ύπνο με τη Μέθοδο SASS (Sleep Apnoea Screening Test)

Μη Επεμβατικό Αιμοδυναμικό Εργαστήριο "Ρεοκαρδιογραφία – ICG"

·         Έλεγχος και Εξατομικευμένη Θεραπεία:

o        Καρδιακής Ανεπάρκειας

o        Δύσπνοιας

o        Λιποθυμικών Επεισοδίων

o        Ορθοστατικής Υπότασης

o        Υπέρτασης

Δ/ση: Ηρώων Πολυτεχνείου 82 & Γ. Παπανδρέου. Δάσος Χαϊδαρίου.Τηλ: 2105324001

 
Κιν: 6945768161

 
e-mail: nggmd@hotmail.com

Heart Rate Variability (HRV) 5-λέπτου Καταγραφής: Επιστημονική Ανάλυση και Κλινική Ερμηνεία

Συγγραφέας: Νικόλαος Γιαννόπουλος, Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής ΕΚΠΑ

---

Εισαγωγή

Η Καρδιακή Μεταβλητότητα (Heart Rate Variability - HRV) αποτελεί σήμερα έναν από τους πλέον ευαίσθητους δείκτες λειτουργίας του αυτόνομου νευρικού συστήματος και συνολικής καρδιομεταβολικής υγείας. Η βραχυχρόνια ανάλυση HRV, με 5-λεπτες καταγραφές, επιτρέπει την ποσοτικοποίηση της ισορροπίας μεταξύ συμπαθητικού και παρασυμπαθητικού συστήματος. Η μέτρηση HRV μπορεί να γίνει μέσω ΗΚΓ (ECG) ή φωτοπληθυσμογραφίας (PPG).

---

Τεχνική Καταγραφής

·         Μέθοδος: 5-λεπτη καταγραφή RR διαστημάτων (ECG) ή pulse intervals (PPG)

·         Θέση: Ξαπλωμένος ή καθιστός, σε συνθήκες ηρεμίας

·         Εξοπλισμός: Ιατρικού επιπέδου συστήματα καταγραφής με ακρίβεια χιλιοστού δευτερολέπτου

·         Αποφυγή: Κινητικών artifacts, ομιλίας, υπεραερισμού

---

Χρονοτομεακές Παράμετροι (Time-Domain Parameters)

·         SDNN (Standard Deviation of NN intervals): Αντιπροσωπεύει τη συνολική μεταβλητότητα (φυσιολογικό >30 ms)

·         rMSSD (Root Mean Square of Successive Differences): Δείκτης παρασυμπαθητικής δραστηριότητας (φυσιολογικό >20-25 ms)

·         SDSD (Standard Deviation of Successive Differences): Πληροφορίες για παρασυμπαθητικό τόνο

·         pNNx% (x=10,20,30,40,50,60,70): Ποσοστό διαδοχικών RR διαστημάτων που διαφέρουν >x ms

---

Συχνοτομεακές Παράμετροι (Frequency-Domain Parameters)

·         Total Power: Ολική μεταβλητότητα (ms²)

·         VLF (0.003-0.04 Hz): Χαμηλής κλινικής σημασίας σε 5-λεπτες καταγραφές

·         LF (0.04-0.15 Hz): Αντιπροσωπεύει κυρίως συμπαθητική δραστηριότητα

·         HF (0.15-0.4 Hz): Δείκτης παρασυμπαθητικού τόνου

·         LF norm / HF norm: Κανονικοποιημένες τιμές σε μονάδες (nu)

·         LF/HF Ratio: Εκτίμηση ισορροπίας συμπαθητικού/παρασυμπαθητικού

---

Μη-Γραμμικές Παράμετροι (Non-Linear Parameters)

·         Poincaré Plot (SD1, SD2)

·         Entropy Measures (SampEn, ApEn)

---

Παράδειγμα 1 Καταγραφής (Από Πραγματικό Σύστημα Μέτρησης)

Καταγραφή 5 λεπτών με πραγματικές παραμέτρους από ιατρικό σύστημα HRV:

Παράμετρος	Τιμή
Total duration	5 minutes
Total beats	365 beats
HR	73 bpm
Average RR interval	811 ms
SDNN	33 ms
rMSSD	39 ms
SDSD	55 ms
pNN10	68.8%
pNN20	40.8%
pNN30	15.3%
pNN40	4.4%
pNN50	1.4%
pNN60	0.8%
pNN70	0.8%
Total power	691 ms²
VLF	295 ms²
LF	250 ms²
LF norm	63 nu
HF	115 ms²
HF norm	29 nu
LF/HF ratio	2.17

---

Παράδειγμα 2 Καταγραφής (Από Πραγματικό Σύστημα Μέτρησης)

Καταγραφή 5 λεπτών με πραγματικές παραμέτρους από ιατρικό σύστημα HRV:

Παράμετρος	Τιμή
Total duration	5 minutes
Total beats	363 beats
HR	72 bpm
Average RR interval	815 ms
SDNN	37 ms
rMSSD	34 ms
SDSD	48 ms
pNN10	31.4%
pNN20	9.1%
pNN30	5.0%
pNN40	3.9%
pNN50	3.9%
pNN60	3.3%
pNN70	3.3%
Total power	1139 ms²
VLF	914 ms²
LF	93 ms²
LF norm	4 nu
HF	119 ms²
HF norm	52 nu
LF/HF ratio	0.79

---

Κλινική Ερμηνεία Παραδειγμάτων

Παράδειγμα 1:

·         SDNN 33 ms: Χαμηλή προς οριακή συνολική μεταβλητότητα

·         rMSSD 39 ms: Επαρκής παρασυμπαθητική δραστηριότητα

·         LF/HF 2.17: Υπεροχή συμπαθητικού έναντι παρασυμπαθητικού

Παράδειγμα 2:

·         SDNN 37 ms: Οριακά φυσιολογική συνολική μεταβλητότητα

·         rMSSD 34 ms: Ικανοποιητική παρασυμπαθητική επίδραση

·         LF/HF 0.79: Παρασυμπαθητική υπεροχή έναντι συμπαθητικού

---

Συμπεράσματα

Η 5-λεπτη καταγραφή HRV είναι μια πρακτική και αξιόπιστη μέθοδος εκτίμησης της λειτουργικής κατάστασης του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Η ταυτόχρονη ανάλυση χρονοτομεακών, συχνοτομεακών και μη-γραμμικών παραμέτρων προσφέρει ολοκληρωμένη εικόνα της καρδιολογικής και μεταβολικής κατάστασης του ασθενούς.

---

Βιβλιογραφία

1.      Task Force of ESC & NASPE (1996). Heart Rate Variability Standards. Circulation.

2.      Shaffer F, Ginsberg JP. (2017). Front Public Health.

3.      Malik M et al. (2020). Clinical Guide to Cardiac Autonomic Tests. Springer.

 

Καρδιακή Ανεπάρκεια: Παθογένεια, Κλινική Εικόνα και Σύγχρονη Αντιμετώπιση

 Η καρδιακή ανεπάρκεια (ΚΑ) αποτελεί ένα σύνδρομο με πολυπαραγοντική αιτιολογία, το οποίο χαρακτηρίζεται από την ανικανότητα της καρδιάς να διατηρήσει επαρκή παροχή αίματος ώστε να καλύπτονται οι μεταβολικές ανάγκες των ιστών, είτε υπό συνθήκες ηρεμίας είτε κατά την άσκηση.

Αιτιολογία και Παθογένεια

Η καρδιακή ανεπάρκεια διακρίνεται ανάλογα με το κλάσμα εξώθησης (LVEF) σε:

• ΚΑ με μειωμένο κλάσμα εξώθησης (HFrEF): LVEF < 40%

• ΚΑ με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης (HFpEF): LVEF ≥ 50%

• ΚΑ με μέτρια μείωση κλάσματος εξώθησης (HFmrEF): LVEF 41-49%

Οι συχνότερες αιτίες περιλαμβάνουν:

• Στεφανιαία νόσος

• Αρτηριακή υπέρταση

• Μυοκαρδιοπάθειες (ιδιοπαθείς, ισχαιμικές, τοξικές, μεταλοιμώδεις)

• Βαλβιδοπάθειες

• Αρρυθμίες (π.χ. κολπική μαρμαρυγή)

Κλινική Εικόνα

Η συμπτωματολογία της ΚΑ είναι αποτέλεσμα μειωμένης καρδιακής παροχής και αυξημένων πιέσεων πλήρωσης. Τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Δύσπνοια (προσπάθειας ή/και ορθόπνοια)

• Κόπωση, μειωμένη ανοχή στην άσκηση

• Περιφερικά οιδήματα

• Παροξυσμική νυκτερινή δύσπνοια

• Αίσθημα πληρότητας ή ανορεξία (λόγω συμφόρησης του ήπατος ή του γαστρεντερικού)

Διαγνωστική Προσέγγιση

Η διάγνωση της καρδιακής ανεπάρκειας βασίζεται σε συνδυασμό κλινικών, εργαστηριακών και απεικονιστικών ευρημάτων:

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα

• Ακτινογραφία θώρακος

• Βιοδείκτες: BNP, NT-proBNP

• Υπερηχοκαρδιογράφημα: για εκτίμηση της λειτουργικότητας των κοιλιών και των βαλβίδων

• Επιπλέον εξετάσεις: MRI καρδιάς, στεφανιογραφία, stress echo, εφόσον ενδείκνυται

Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από τον τύπο της ΚΑ και την αιτία της:

Φαρμακευτική αγωγή (κυρίως για HFrEF):

• Αναστολείς ΜΕΑ / ARNI (π.χ. sacubitril/valsartan)

• Β-αναστολείς (π.χ. bisoprolol, carvedilol)

• Ανταγωνιστές αλδοστερόνης

• SGLT2 αναστολείς (π.χ. dapagliflozin)

• Διουρητικά για την αντιμετώπιση της συμφόρησης

• Διγοξίνη σε επιλεγμένες περιπτώσεις

Μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις:

• Τροποποίηση τρόπου ζωής: περιορισμός νατρίου, σωματική άσκηση υπό παρακολούθηση, αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ

• Συσκευές: CRT (συγχρονισμός), ICD (προφύλαξη από αιφνίδιο θάνατο)

• Χειρουργικές επιλογές: σε βαριές περιπτώσεις, μπορεί να εξεταστεί η δυνατότητα μεταμόσχευσης καρδιάς ή μηχανικής υποβοήθησης κυκλοφορίας (LVAD)

Πρόγνωση και Παρακολούθηση

Η ΚΑ σχετίζεται με σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα, ωστόσο η έγκαιρη διάγνωση και η εξατομικευμένη θεραπεία μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την πρόγνωση. Η τακτική παρακολούθηση, η συμμόρφωση με την αγωγή και η εκπαίδευση του ασθενούς είναι καίριας σημασίας.

---

📚 Βιβλιογραφικές αναφορές και κατευθυντήριες οδηγίες:

• ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure (2021)

• ACC/AHA/HFSA Heart Failure Guidelines (2022)

• European Journal of Heart Failure, Journal of the American College of Cardiology (JACC)

👩‍⚕️ Γυναίκες και Καρδιαγγειακά Νοσήματα: Η Αόρατη Απειλή

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα (ΚΑΝ) αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στις γυναίκες παγκοσμίως, ξεπερνώντας ακόμη και τον καρκίνο του μαστού. Στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι εξίσου ανησυχητική, με τις γυναίκες να παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά θνησιμότητας από ΚΑΝ.

---

📊 Στατιστικά Στοιχεία για την Ελλάδα

• Σύμφωνα με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, περίπου το 50% των γυναικών στην αναπαραγωγική ηλικία έχουν ήδη κακή καρδιαγγειακή υγεία.

• Η καρδιακή ανεπάρκεια επηρεάζει περίπου το 1-2% του πληθυσμού παγκοσμίως, με τις γυναίκες να αποτελούν περίπου το 50% των ασθενών.

• Η θνησιμότητα των γυναικών μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου είναι υπερδιπλάσια από αυτή των ανδρών.

---

🧬 Ιδιαιτερότητες των ΚΑΝ στις Γυναίκες

Οι γυναίκες παρουσιάζουν ορισμένες ιδιαιτερότητες όσον αφορά τα ΚΑΝ:

• Άτυπα Συμπτώματα: Οι γυναίκες συχνά εμφανίζουν συμπτώματα όπως δύσπνοια, ναυτία, κόπωση και πόνο στην πλάτη ή το σαγόνι, τα οποία μπορεί να μην αναγνωριστούν ως καρδιακά.

• Μη Αποφρακτική Στεφανιαία Νόσος: Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν δυσλειτουργία των μικροαγγείων ή σπασμό των στεφανιαίων αγγείων.

• Επιπτώσεις Ορμονικών Μεταβολών: Η εμμηνόπαυση και οι ορμονικές θεραπείες μπορούν να επηρεάσουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

---

🛡️ Προληπτικός Έλεγχος Ανά Ηλικιακή Ομάδα

Η πρόληψη είναι το κλειδί για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης ΚΑΝ. Παρακάτω παρουσιάζεται ένας οδηγός προληπτικού ελέγχου ανά ηλικιακή ομάδα:

👧 20–39 ετών

• Καταγραφή Ιστορικού: Οικογενειακό ιστορικό καρδιοπαθειών.

• Έλεγχος Πίεσης: Κάθε 2 χρόνια.

• Λιπιδαιμικό Προφίλ: Κάθε 4-6 χρόνια.

• Διατροφή και Άσκηση: Υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών.

👩 40–59 ετών

• Έλεγχος Πίεσης: Ετησίως.

• Λιπιδαιμικό Προφίλ: Κάθε 2-4 χρόνια.

• Έλεγχος Σακχάρου: Ετησίως.

• Αξιολόγηση Καρδιαγγειακού Κινδύνου: Με βάση τους παράγοντες κινδύνου.

👵 60 ετών και άνω

• Πλήρης Καρδιολογικός Έλεγχος: Ετησίως.

• Έλεγχος για Κολπική Μαρμαρυγή: Ειδικά σε γυναίκες άνω των 65 ετών.

• Αξιολόγηση για Καρδιακή Ανεπάρκεια: Με βάση τα συμπτώματα και το ιστορικό.

---

📌 Συμπεράσματα

Η καρδιαγγειακή υγεία των γυναικών απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και εξατομικευμένη προσέγγιση. Η ενημέρωση, η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση μπορούν να σώσουν ζωές. Είναι σημαντικό οι γυναίκες να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα και να υποβάλλονται σε τακτικούς ελέγχους, προσαρμοσμένους στην ηλικία και το ατομικό τους ιστορικό.

---

Πηγές:

• Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία: Η Καρδιακή Ανεπάρκεια στις γυναίκες

• Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία: Η Καρδιαγγειακή υγεία της γυναίκας από την παιδική της ηλικία έως την εμμηνόπαυση

• Υπουργείο Υγείας: Παγκόσμια Ημέρα για την Καρδιά

• Iatronet: Κόκκινος συναγερμός για τις καρδιές των γυναικών

Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

Τι είναι η πίεση;

Η αρτηριακή πίεση είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών κατά την κυκλοφορία του.

• Συστολική Αρτηριακή Πίεση (ΣΑΠ): Η πίεση που ασκείται στις αρτηρίες κατά τη σύσπαση της καρδιάς (όταν «εκτοξεύει» το αίμα).

• Διαστολική Αρτηριακή Πίεση (ΔΑΠ): Η πίεση που διατηρείται μεταξύ δύο καρδιακών συσπάσεων, κατά τη φάση ανάπαυσης της καρδιάς.

Η πίεση καταγράφεται σε χιλιοστά στήλης υδραργύρου (mmHg), με τη μορφή ΣΑΠ/ΔΑΠ (π.χ. 120/80 mmHg).

---

Ποια είναι η ιδανική πίεση;

Η ιδανική αρτηριακή πίεση είναι μικρότερη από 120/70 mmHg.

---

Πότε θεωρείται υπέρταση;

Σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες (2024), υπέρταση υπάρχει όταν:

• Η ΣΑΠ > 140 mmHg ή

• Η ΔΑΠ > 90 mmHg, μετρημένες τουλάχιστον δύο φορές, σε δύο διαφορετικές επισκέψεις.

Υψηλή φυσιολογική πίεση: ΣΑΠ 120–139 mmHg ή/και ΔΑΠ 70–89 mmHg (πρώην «προ-υπέρταση»).

Στο σπίτι ή με 24ωρη καταγραφή, η υπέρταση διαγιγνώσκεται αν:

• Μέση ΣΑΠ > 135 mmHg ή

• Μέση ΔΑΠ > 85 mmHg κατά τη διάρκεια της εγρήγορσης.

---

Συμπτώματα υπέρτασης

Η υπέρταση δεν προκαλεί συνήθως συμπτώματα και γι’ αυτό ονομάζεται «σιωπηλός δολοφόνος». Συμπτώματα εμφανίζονται όταν υπάρχουν επιπλοκές, όπως:

• Στηθάγχη

• Εγκεφαλικό

• Καρδιακή ανεπάρκεια

Ποσοστά κινδύνου:
🧠 54% των εγκεφαλικών και ❤️ 47% των εμφραγμάτων σχετίζονται με την υπέρταση.

---

Συχνότητα

• ~35% των ενηλίκων έχουν υπέρταση.

• ~75% των ατόμων >70 ετών παρουσιάζουν αυξημένη πίεση.

---

Αίτια

1. Πρωτοπαθής (ιδιοπαθής) υπέρταση – 90%

• Γενετική προδιάθεση

• Περιβαλλοντικοί παράγοντες: αυξημένο αλάτι, παχυσαρκία, άγχος, καθιστική ζωή

2. Δευτεροπαθής υπέρταση – 10%

• Νεφρικές παθήσεις

• Παθήσεις επινεφριδίων (π.χ. φαιοχρωμοκύττωμα)

• Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός (10% των υπερτασικών)

• Ανατομικές ανωμαλίες

• Φάρμακα

• Ρύπανση (PM2.5)

---

Εξετάσεις για διάγνωση δευτεροπαθούς υπέρτασης

Α. Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός

• Αλδοστερόνη / Ρενίνη >30–35 (χωρίς λήψη σπιρονολακτόνης)

Β. Φαιοχρωμοκύττωμα

• Μετανεφρίνες σε ούρα 24ώρου

Γ. Νεφρική λειτουργία

• eGFR (κρεατινίνη)
  

• UACR (Αναλογία λευκωματίνης/κρεατινίνης στα ούρα)

---

Κατηγορίες Υπέρτασης

Α. Ανάλογα με τον τόπο μέτρησης:

1. Στο ιατρείο και στο σπίτι → σταθερή υπέρταση

2. Μόνο στο ιατρείο → υπέρταση λευκής μπλούζας

3. Μόνο στο σπίτι → συγκαλυμμένη υπέρταση

Β. Ανάλογα με την ώρα της ημέρας:

1. Ημερήσια υπέρταση

2. Ημερήσια + νυχτερινή

3. Μόνο νυχτερινή (συγκαλυμμένη)

Γ. Ανάλογα με τις τιμές:

Ευρωπαϊκές οδηγίες:

• 1ου βαθμού: 140–159 / 90–99 mmHg

• 2ου βαθμού: 160–179 / 100–109 mmHg

• 3ου βαθμού: ≥180 / ≥110 mmHg

Αμερικανικές οδηγίες (2017):

• 1ου βαθμού: 130–139 / 80–89 mmHg

• 2ου βαθμού: ≥140 / ≥90 mmHg

• Υπερτασική κρίση: ≥180 / ≥120 mmHg

---

Μέτρηση αρτηριακής πίεσης

• Σε ηρεμία για 5 λεπτά, καθιστός, με το χέρι στο ύψος της καρδιάς.

• Μετρήσεις και σε όρθια θέση σε ηλικιωμένους ή διαβητικούς (ορθοστατική υπόταση).

---

Τύποι συσκευών

• Υδραργυρικά πιεσόμετρα: ακριβή, αλλά έχουν αποσυρθεί.

• Αναλογικά: απαιτούν συχνό έλεγχο.

• Ηλεκτρονικά: επιλέγουμε μόνο πιστοποιημένες.

⚠️ Σε κολπική μαρμαρυγή, τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα μπορεί να δώσουν λάθος τιμές.

---

Σημασία καθημερινών μετρήσεων

Η πίεση μεταβάλλεται σημαντικά στη διάρκεια της ημέρας λόγω στρες, κίνησης κ.ά. Για αξιόπιστη αξιολόγηση:

Μέθοδοι:

1. Καθημερινές μετρήσεις στο σπίτι (π.χ. πρωί-βράδυ για 7 ημέρες)

2. 24ωρη καταγραφή πίεσης (Holter)

---

Ειδικοί τύποι υπέρτασης

Υπέρταση λευκής μπλούζας

• Παρουσιάζεται μόνο στο ιατρείο

• Απαιτεί παρακολούθηση, όχι φάρμακα

Συγκαλυμμένη υπέρταση

• Φυσιολογική στο ιατρείο, αυξημένη στο σπίτι

• Εμφανίζεται σε:

  • 22% με φυσιολογική πίεση στο ιατρείο

  • 14% του γενικού πληθυσμού

• Ειδικά σημαντική σε διαβητικούς και ασθενείς με καρδιαγγειακό ιστορικό.

• Διάγνωση: με σπιτικές μετρήσεις ή 24ωρη καταγραφή.

ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ

 

ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ  ΚΑΡΔΙΑ

Αυτοάνοσες Παθήσεις: Μηχανισμοί, Εκδηλώσεις και Θεραπευτικές Προσεγγίσεις

Τι είναι οι αυτοάνοσες παθήσεις;

Οι αυτοάνοσες παθήσεις προκαλούνται όταν το ανοσοποιητικό μας σύστημα αναγνωρίζει λανθασμένα ορισμένες πρωτεΐνες του σώματός μας ως «ξένες» και επιτίθεται εναντίον τους, προκαλώντας βλάβη σε όργανα, ιστούς ή κύτταρα.

Οι αιτίες τους είναι γενετικές (γονιδιακές μεταλλάξεις) και/ή επιγενετικές (περιβαλλοντικές), όπως λοιμώξεις (ιοί, βακτήρια), χημικά από το περιβάλλον ή τη διατροφή, φάρμακα, διαταραχές στο μικροβίωμα του εντέρου ή αυξημένο οξειδωτικό στρες.

---

Πώς προστατευόμαστε από την αυτοανοσία;

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα καταστρέφει παθογόνους μικροοργανισμούς, αλλά πρέπει παράλληλα να ανέχεται τις πρωτεΐνες του ίδιου του οργανισμού — αυτή η ικανότητα ονομάζεται ανοσολογική ανοχή (immune tolerance).

Τα Τ και Β λεμφοκύτταρα διαθέτουν υποδοχείς (TCR / BCR) που παράγονται τυχαία μέσω ανασυνδυασμού γονιδίων. Ως αποτέλεσμα, κάποιοι υποδοχείς αναγνωρίζουν λανθασμένα και τις ίδιες τις πρωτεΐνες του σώματος.

Για να προληφθεί η αυτοανοσία, τα αυτοδραστικά λεμφοκύτταρα:

• Εξουδετερώνονται στην αρχή της ζωής: στο θύμο αδένα (Τ) και στο μυελό των οστών (Β) — κεντρική ανοχή.

• Εξουδετερώνονται αργότερα: στους λεμφαδένες και στον σπλήνα — περιφερική ανοχή.

---

Πόσες και ποιες είναι οι αυτοάνοσες παθήσεις;

Υπάρχουν περίπου 100 διαφορετικές αυτοάνοσες παθήσεις, ανάλογα με τα κύτταρα ή τα όργανα που προσβάλλονται.

• Οργανοειδείς παθήσεις: π.χ. Θυρεοειδίτιδα Hashimoto, Διαβήτης τύπου 1, Λεύκη.

• Συστηματικές παθήσεις: π.χ. Ρευματοειδής αρθρίτιδα, Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (ΣΕΛ).

Συχνά παρατηρούνται βλάβες στην καρδιά και τα αγγεία: επιτάχυνση της αθηρωμάτωσης, καρδιακή ανεπάρκεια, βαλβιδοπάθειες, περικαρδίτιδα, αρρυθμίες κ.ά.

---

Επιδημιολογία

Περίπου 6% του πληθυσμού πάσχει από κάποια αυτοάνοση νόσο. Οι γυναίκες επηρεάζονται πολύ συχνότερα (αναλογία έως και 5:1), με έναρξη συνήθως στην ενήλικη ζωή.

---

Ενδεικτικές αυτοάνοσες παθήσεις:

Ρευματοειδής Αρθρίτιδα (ΡΑ)

• Συχνότερη χρόνια φλεγμονώδης αρθρίτιδα (~1%).

• Εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες 20-50 ετών.

• Προκαλεί συμμετρική πολυαρθρίτιδα, καταστροφή οστών και υπερπλασία αρθρικής μεμβράνης.

• Καρδιακές επιπλοκές: περικαρδίτιδα, μυοκαρδίτιδα, αυξημένη στεφανιαία νόσος, βαλβιδικές ανεπάρκειες.

Αγκυλοποιητική Σπονδυλαρθρίτιδα

• Φλεγμονή της σπονδυλικής στήλης και των ιερολαγονίων αρθρώσεων.

• Προκαλεί καρδιακή προσβολή της αορτής, βαλβιδοπάθειες, ηλεκτρικές διαταραχές.

Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (ΣΕΛ)

• Προσβάλλει πολλαπλά όργανα.

• Κυρίως γυναίκες (9:1).

• Καρδιακές εκδηλώσεις: περικαρδίτιδα, ενδοκαρδίτιδα Libman-Sacks, μυοκαρδίτιδα, πνευμονική υπέρταση.

Συστηματική Σκλήρυνση (Σκληρόδερμα)

• Εναπόθεση κολλαγόνου στο δέρμα και σε εσωτερικά όργανα.

• Συχνά εμφανίζεται Raynaud’s φαινόμενο.

• Καρδιακές επιπλοκές: ίνωση, καρδιακή ανεπάρκεια, ηλεκτρικές διαταραχές.

Κοκκιωμάτωση με Πολυαγγειίτιδα (Wegener)

• Αγγειίτιδα μικρών αγγείων με νέκρωση και κοκκιώματα.

• Προσβάλλει πνεύμονες, ρινοφάρυγγα, νεφρούς.

• Διάγνωση: ANCA αντισώματα ή ιστολογική επιβεβαίωση.

• Θεραπεία: Methotrexate + κορτιζόνη (ή Rituximab σε σοβαρές μορφές), Avacopan σε βαριά νόσο.

---

Θεραπεία της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας

Η θεραπεία στοχεύει στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού και περιλαμβάνει:

1. csDMARDs (κλασικά τροποποιητικά)

   • 1η επιλογή: Methotrexate

   • Εναλλακτικά: Leflunomide, Sulfasalazine, Hydroxychloroquine

   • Συχνά συνδυάζονται με κορτιζόνη προσωρινά.

2. tsDMARDs (στοχευμένα συνθετικά)

   • Αναστολείς JAK: Upadacitinib, Baricitinib, Tofacitinib, Filgotinib

   • Προστίθενται αν δεν υπάρξει ανταπόκριση σε 3–6 μήνες με 2 csDMARDs.

3. bDMARDs (βιολογικά)

   • Αναστολείς TNF: Infliximab, Adalimumab, Etanercept κ.ά.

   • Rituximab (anti-CD20) σε ανθεκτική/σοβαρή νόσο.

Η βιταμίνη D (2.000 IU/ημέρα) φαίνεται να μειώνει την εμφάνιση αυτοάνοσων παθήσεων κατά 22% μετά από 5 χρόνια.

10 συμπτώματα που μας δείχνουν την ανεπάρκεια σε βιταμίνη D3 (Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης)

Τα αποτελέσματα μιας μελέτης που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, επιβεβαιώνουν ότι επαρκείς ποσότητες της βιταμίνης D που λαμβάνονται σταθερά είναι αναγκαίες για τη διατήρηση της υγείας των οστών. 10 συμπτώματα που μας δείχνουν την ανεπάρκεια σε βιταμίνη D

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι έχοντας υγιεινές διατροφικές συνήθειες είναι αρκετό, άλλα μόνο λίγα τρόφιμα περιέχουν υψηλά επίπεδα της βιταμίνης D.

Σύμφωνα με τον Δρ Heike A. Bischoff-Ferrari, αυθεντίες της σχολής του UZH , προκειμένου να πάρουμε επαρκή επίπεδα βιταμίνης D μόνο μέσω της διατροφής, χρειαζόμαστε, δύο μερίδες λιπαρών ψαριών όπως ο σολομός ή το σκουμπρί, καθημερινά.

Είναι αναγκαίο να αυξήσουμε τα επίπεδα της βιταμίνης D στον οργανισμό μέσω της επαρκής έκθεσης στον ήλιο και των συμπληρωμάτων προκειμένου να αξιοποιήσουμε πλήρως τις δυνατότητές της βιταμίνης του ήλιου για τη διατήρηση της εύρυθμης λειτουργίας του σώματος.

Αυτή η παρανόηση σχετικά με τα επίπεδα της βιταμίνης D μέσω της διατροφής είναι σε ένα βαθμό σωστή, γιατί η βιταμίνη D δεν είναι μια αυτόνομη βιταμίνη.

Η βιταμίνη D για να μπορέσει να εκτελέσει αρκετές λειτουργίες στο σώμα μας, θα πρέπει να συνεργαστεί με άλλες βιταμίνες και μέταλλα όπως το μαγνήσιο, το οποίο βρίσκεται στα φυλλώδη πράσινα λαχανικά όπως το σπανάκι.

Αυτό το μοναδικό χαρακτηριστικό της βιταμίνης D έχει συμβάλει στη διαχείριση πολλών χρόνιων ασθενειών.

Τα πολλά πρόσωπα της βιταμίνης

Δεκαετίες πριν, οι επαγγελματίες υγείας ήξεραν ότι η βιταμίνη D δεν ήταν μόνο καλή για τη διατήρηση της υγείας των οστών και των δοντιών.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην επιστήμη, αποκάλυψαν τον πολύπλευρο ρόλο, στην ικανότητά της να μειώνει τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών.
Παρά τις πρόσφατες αποκαλύψεις σχετικά με τις δυνατότητες της βιταμίνης D, φαίνεται ότι δεν έχει εμπεδωθεί αρκετά.

Ο σημερινός τρόπος ζωής σε εσωτερικούς χώρους εργασίας συνέβαλε στην αύξηση του αριθμού ανεπάρκειας της βιταμίνης D σε όλο τον κόσμο.
Αυτό επιδεινώνεται από το ότι οι πιο πολλοί άνθρωποι, έχουν άγνοια αυτής της ανεπάρκειας τους. 

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2010 τεύχος του Journal of Clinical Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού διαπιστώθηκε ότι 59 τοις εκατό του πληθυσμού έχει έλλειψη σε βιταμίνη D.

Επιπλέον, σχεδόν 25 τοις εκατό των συμμετεχόντων στη μελέτη διαπιστώθηκε ότι είχαν εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D.
Αρα μόνο το 16 τοις εκατό του πληθυσμού είχαν επάρκεια σε βιταμίνη D

Συμπτώματα ανεπάρκειας της βιταμίνης D

Ο καλύτερος τρόπος για να ανακαλύψετε αν έχετε έλλειψη βιταμίνης D, είναι να κάνετε εξέταση αίματος για να δείτε τα επίπεδα της βιταμίνης στο αίμα σας.
Μπορείτε να ζητήσετε από το γιατρό σας, να μετρήσει την 25-hydroxyvitamin D η αλλοιώς 25(OH)D .
Στο παρελθόν οι μετρήσεις γινόταν στην 1,25-dihydroxyvitamin D, αλλά αυτή η μέτρηση δεν δείχνει τα επίπεδα έλλειψης.

Ωστόσο, έχετε ανεπάρκεια της βιταμίνης D σίγουρα, αν έχετε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες παθήσεις, και θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας σχετικά με την αποκατάσταση της, όσο το δυνατόν συντομότερα.

1) Γρίπη

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό του Cambridge, ανακάλυψαν ότι τα παιδιά με προδιάθεση για ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος, είχαν ανεπάρκεια βιταμίνης D.
Μια άλλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε έδειξε ότι η χορήγηση της βιταμίνης D, μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος στα παιδιά.

Σε μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε το περασμένο έτος, μαθητές έλαβαν είτε βιταμίνη D ή ένα εικονικό φάρμακο για ένα χρόνο. Στην ομάδα της βιταμίνης D προσβλήθηκε μόλις το 10,8 τοις εκατό των παιδιών από γρίπη στελεχους Α , σε σύγκριση με 18,6 τοις εκατό των παιδιών στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου.

Τουλάχιστον πέντε επιπλέον μελέτες δείχνουν επίσης μια αντίστροφη συσχέτιση μεταξύ λοιμώξεων της κατώτερης αναπνευστικής οδού και των επιπέδων της βιταμίνης D.

Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσετε ότι η βιταμίνη D παράγει 200 έως 300 διαφορετικα αντιμικροβιακά πεπτιδία στο σώμα σας, που σκοτώνουν τα βακτήρια, τους ιούς και τους μύκητες. Ουσιαστικά, λειτουργεί ως ένας πολύ ευρύ αντιβακτηριακό και αντιιικο παραγοντα.

Για σύγκριση, το εμβόλιο της γρίπης έχει σχεδιαστεί για την προστασία έναντι μόλις δύο πολύ συγκεκριμένων στελεχών του ιού …
Δείτε: Βιταμίνη D ένας εξαιρετικός σύμμαχος του ανοσοποιητικού
και Τα φυσικά «φάρμακα» κατά της γρίπης

2) Μυϊκή αδυναμία

Σύμφωνα με τον Michael F. Χόλικ, κορυφαίο εμπειρογνώμονα της βιταμίνης D, η μυϊκή αδυναμία των σκελετικών μυών συνήθως προκαλείται από έλλειψη βιταμίνης D. Επειδή για να λειτουργήσουν σωστά, οι σκελετικοί μύες, οι υποδοχείς της βιταμίνη D που έχουν θα πρέπει συντηρούνται συνεχώς με βιταμίνη D.

3) Ψωρίαση

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε από το ΗΒ PubMed Central ανακαλύφθηκε ότι κάποια συνθετικά ανάλογα της βιταμίνης D βρέθηκαν χρήσιμα στη θεραπεία της ψωρίασης.
Δείτε και: Θεραπεία της ψωρίασης με λάδι αβοκάντο!

4) Χρόνια νεφρική νόσος

Σύμφωνα με τον Holick, οι ασθενείς με προχωρημένες χρόνιες παθήσεις των νεφρών (ειδικά εκείνων που χρειάζονται αιμοκάθαρση) δεν είναι σε θέση να παράγουν τη δραστική μορφή της βιταμίνης D.

Αυτά τα άτομα πρέπει να λαμβάνουν 1,25 dihydroxyvitamin D3 ή ένα από τα ασβεστούχα ανάλογα, ώστε να υποστηρίξουν τον μεταβολισμό του ασβεστίου, και να μειώσουν τον κίνδυνο της νεφρικής οστικής νόσου και να ρυθμίσουν τα επίπεδα της παραθυρεοειδούς ορμόνης.

5) Ο διαβήτης

Μια μελέτη που διεξήχθη στη Φινλανδία και δημοσιεύτηκε στο Lancet.com, στην οποία δόθηκε σε 10.366 παιδιά 2000 διεθνείς μονάδες (IU) την ημέρα βιταμίνη D3 ανά ημέρα από την πρώτη μέρα της ζωής τους.
Τα παιδιά παρακολουθήθηκαν για 31 χρόνια και σε όλα, ο κίνδυνος του διαβήτη τύπου 1 μειώθηκε κατά 80 τοις εκατό.

6) Το άσθμα

Η Βιταμίνη D μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα των κρίσεων άσθματος. Η έρευνα διεξήχθη στην Ιαπωνία και έδειξε ότι οι κρίσεις άσθματος σε παιδιά σχολικής ηλικίας μειώθηκαν σημαντικά στα άτομα που έλαβαν ένα καθημερινό συμπλήρωμα βιταμίνης D των 1200 IU την ημέρα.
Δείτε και Καταπληκτική φυσική αντιμετώπιση και θεραπεία για το άσθμα 

7) Η περιοδοντική νόσος

Αυτοί που πάσχουν από αυτή τη χρόνια ασθένεια των ούλων, η οποία προκαλεί πρήξιμο και αιμορραγία των ούλων, αυξάνοντας τα επίπεδα της βιταμίνης D, μειώθηκε η μικροβιακή χλωρίδα του στόματος.
Δείτε ακόμη: Παραδοσιακή συνταγή για ουλίτιδα και περιοδοντίτιδα!

8) Καρδιαγγειακή νόσος

Η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια σχετίζεται με την ανεπάρκεια της βιταμίνης D. Η έρευνα που διεξήχθει στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ σε νοσοκόμες διαπίστωσε οτι μεταξύ των γυναικών με χαμηλό επίπεδο βιταμίνης D (17 ng / m [42 nmol / L]) είχαν 67 τοις εκατό μεγαλύτερο κινδύνου ανάπτυξης υπέρτασης.
Δείτε και Άραγε φταίει η χοληστερίνη ή το ζάχαρο για τα καρδιαγγειακά; 

9) Σχιζοφρένεια και κατάθλιψη

Αυτές οι διαταραχές συνδέονται με την ανεπάρκεια βιταμίνης D.
Σε μια μελέτη, διαπιστώθηκε ότι η διατήρηση επαρκούς ποσότητας βιταμίνης D, μεταξύ των εγκύων γυναικών και κατά την την παιδική ηλικία, ήταν αναγκαία για την ικανοποίηση του υποδοχέα της βιταμίνης D στον εγκέφαλο για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, απαραίτητο για την λειτουργία και συντήρηση της ψυχικής υγείας αργότερα στη ζωή τους.
Δείτε: Θαυματουργά βότανα και έλαια ενάντια στην κατάθλιψη!

10) Καρκίνος

Ερευνητές στο Georgetown University Medical Center στην Ουάσιγκτον ανακάλυψαν ότι η υψηλή πρόσληψη βιταμίνης D μειώνει τον κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Τα ευρήματα αυτά, που παρουσιάστηκαν στην Αμερικανική Ένωση για την Έρευνα του Καρκίνου, αποκάλυψαν ότι αυξημένες δόσεις της βιταμίνης D, σε σχέση με τον ήλιο είχαν μείωση 75 τοις εκατό της συνολικής ανάπτυξης του καρκίνου και μείωση κατά 50 τοις εκατό στα καρκινικά κύτταρα, μεταξύ εκείνων που είχαν ήδη την ασθένεια.

Ενδιαφέρουσα ήταν η ικανότητα της βιταμίνης να βοηθήσει στον έλεγχο της ανάπτυξης του καρκίνου του μαστού, ειδικά του ορμονο-εξαρτώμενου σε οιστρογόνα καρκίνο του μαστού.
Δείτε και Βιταμίνη D3: Μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης 17 ειδών καρκίνου και άλλων ασθενειών

Η πρόληψη είναι σημαντική

Αυτές οι διάφορες καταστάσεις υγείας που σχετίζονται με την ανεπάρκεια βιταμίνης D δεν χρειάζεται να είναι κάτι που να μας τρομάζει.
Μια προληπτική προσέγγιση για την πρόληψη μπορεί να μας βοηθήσει στην αποφυγή των χρόνιων ασθενειών που σχετίζονται με την ανεπάρκεια της βιταμίνηςD.

Χιλιάδες δολάρια μπορεί να σωθούν, κάνοντας απλά μια βόλτα κάτω από τον ήλιο.
Αποθηκεύστε τις ομπρέλες για τις βροχερές μέρες.